Το έτος 2013 και με την αντικατάσταση του ΠΔ 213/2003 -το οποίο στο άρθρο 15 προέβλεπε 4 τρίμηνα πρακτικής άσκησης για τη λήψη άδειας ασκήσεως φαρμακευτικού επαγγέλματος από το ΠΔ 38/10 «Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας στην Οδηγία 2005/36/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 7ης Σεπτεμβρίου 2005, σχετικά με την αναγνώριση των επαγγελματικών προσόντων» που όρισε τους 6 μήνες πρακτικής άσκησης ως υποχρεωτικούς για τον τίτλο φαρμακευτικών σπουδών, η τότε Διεύθυνση Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας του Υπουργείου Υγείας με το έγγραφο υπ’ αριθμ. Υ.7α/Γ.Π.5394 της 22ας Ιουλίου του 2013 προς το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων. ήρθε σε επικοινωνία με τα 3 Τμήματα Φαρμακευτικής της χώρας (ΕΚΠΑ, ΑΠΘ, Πανεπιστημίου Πατρών), καλώντας τα να επαναπροσδιορίσουν τις ελάχιστες προϋποθέσεις κατάρτισης που πρέπει να συντρέχουν για τη λήψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, προκειμένου να καλυφθεί το νομοθετικό κενό που δημιουργήθηκε με την κατάργηση του ΠΔ213/2003.
Λαμβάνοντας υπόψη το έγγραφο 947/23-2-2016 του Τμήματός μας που πρότεινε τη μείωση της πρακτικής άσκησης στο οριζόμενο από το νόμο ελάχιστο χρονικό διάστημα των 6 μηνών, και το νέο ΠΔ, η 7η Συνέλευση του Τμήματος του ΕΚΠΑ εισηγήθηκε με τη σειρά της τη μείωση του χρονικού διαστήματος πρακτικής άσκησης των φοιτητών από 4 τρίμηνα σε 2.
Η Γενική Διεύθυνση Υπηρεσιών Υγείας το 2020 με το υπ’ αριθμ. Γ5α/Γ.Π.50750 έγγραφο της 11ης Σεπτεμβρίου 2020 προς το Υπουργείο Παιδείας και ΕΚΠΑ αποδέχθηκε την πρόταση μείωσης του χρονικού διαστήματος πρακτικής άσκησης, αλλά δεν προχώρησε σε καμία παραπάνω ενέργεια.
Σε από κοινού επιστολή προς το Υπουργείο Υγείας, το 2021, τα 3 Τμήματα με τις υπογραφές των Προέδρων τους, μετά από ομόφωνες αποφάσεις των Συνελεύσεών τους και την έγκριση των Συγκλήτων των αντίστοιχων πανεπιστημίων για μείωση της πρακτικής άσκησης από 4 τρίμηνα σε 2, πρότειναν -λαμβάνοντας υπόψη πλέον το ΠΔ 51/17 που τροποποιούσε το ΠΔ 38/10, αλλά προέβλεπε αντιστοίχως 6 μήνες πρακτικής άσκησης για την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών- νομοθετική ρύθμιση για τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη χορήγηση άδειας άσκησης του φαρμακευτικού επαγγέλματος, ώστε αυτές να ισοδυναμούν με 2 τρίμηνα πρακτικής άσκησης σε πόλεις άνω των 5.000 κατοίκων, ένα εκ των οποίων σε φαρμακείο ανοικτό στο κοινό ή φαρμακείο του ΕΟΠΥΥ και ένα σε φαρμακείο δημοσίου νοσοκομείου, υπό την εποπτεία της αρμόδιας φαρμακευτικής αρχής, κατά το 5ο έτος των σπουδών, συνεχόμενα ή μη, κατ’ επιλογή του ενδιαφερόμενου, ενώ πρότεινε και απλοποίηση της διαδικασίας αναγνώρισης της πρακτικής άσκησης.
Καθώς το αίτημα μείωσης της πρακτικής άσκησης δεν ικανοποιήθηκε και οι κατά τόπους Διευθύνσεις Υγείας εξακολουθούν να μην έχουν ενημερωθεί και να απαιτούν την περάτωση 4 τριμήνων πρακτικής άσκησης για να δοθεί η δυνατότητα συμμετοχής στις εξετάσεις για την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος, το Τμήμα απευθύνθηκε στο Υπουργείο Υγείας ώστε οι ενέργειες να προχωρήσουν προς ενημέρωση των Διευθύνσεων Υγείας, προκειμένου να γίνουν δεκτοί για τη λήψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος οι απόφοιτοι του 2023 που είχαν ασκηθεί 2 τρίμηνα, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις του νόμου.
Καθίσταται σαφές ότι η μείωση της πρακτικής άσκησης από 12 μήνες σε 6 δε θα επηρεάσει την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης, καθώς συμβαδίζει με την πλειονότητα των μελών της Ε.Ε., ενώ τα προγράμματα σπουδών των 3 Τμημάτων έχουν τροποποιηθεί και ισοδυναμούν με ενιαίο και αδιάσπαστο τίτλο σπουδών μεταπτυχιακού επιπέδου (βαθμίδας 7, integrated master), το οποίο συμπεριλαμβάνει μαθήματα Φαρμακευτικής Φροντίδας και άλλα συναφή με την επαγγελματική ενασχόληση των φαρμακοποιών.
Το Τμήμα Φαρμακευτικής του ΑΠΘ αντιμετωπίζει το σοβαρότερο πρόβλημα και χρονικά νωρίτερα από τα άλλα δύο τμήματα, καθώς το νέο πρόγραμμα σπουδών είχε διαμορφωθεί κατάλληλα και βρίσκεται σε ισχύ από το 2018, με τους αποφοίτους του 2023 να έχουν ασκηθεί 2 τρίμηνα, σύμφωνα ό,τι ορίζεται από το πρόγραμμα σπουδών και το ισχύον ΠΔ.
Παρά τις συνεχείς προσπάθειες επικοινωνίας από πλευράς του Τμήματος, το Υπουργείο Υγείας δεν έχει υλοποιήσει τις απαιτούμενες κινήσεις προς ευθυγράμμιση των απαιτήσεων για την άδεια ασκήσεως επαγγέλματος με κάποια νομοθετική ρύθμιση που να συμβαδίζει με το πρόγραμμα σπουδών, τις διατάξεις του Υπουργείου Παιδείας και τις ευρωπαϊκές επιταγές.
Η εν λόγω καθυστέρηση επίλυσης του ζητήματος εγκαθιδρύει ένα ιδιότυπο καθεστώς παρατυπίας και επιφέρει σωρευτικά μια σειρά από μεγάλα κωλύματα για τους ασκούμενους φοιτητές, και ειδικότερα του Τμήματος Φαρμακευτικής του Α.Π.Θ., μεταξύ των οποίων:
- Άμισθη εργασία με πλήρες ωράριο για 2 επιπλέον τρίμηνα, παρά την νομοθετική πρόβλεψη του Ν. 4957/2022 για μηνιαία αποζημίωση ύψους 80% του κατώτατου βασικού μισθού για τη διεξαγωγή πρακτικής άσκησης σε φορείς του ιδιωτικού τομέα, η οποία δεν τέθηκε ακόμα σε εφαρμογή.
- Ασυμφωνία των προϋποθέσεων του προγράμματος σπουδών για τη λήψη πτυχίου που υπαγορεύει πρακτική άσκηση 2 τριμήνων σύμφωνα με όλα τα προαναφερθέντα και των προϋποθέσεων για τη λήψη άδειας που εξακολουθούν να ισοδυναμούν με 4 τρίμηνα.
- Αδυναμία κάλυψης από το Πανεπιστήμιο της δαπάνης ασφάλισης για τα 2 επιπλέον τρίμηνα που απαιτούνται για τη λήψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος, καθώς δεν υπάγεται πλέον στην αρμοδιότητά του, αλλά και από οποιονδήποτε φορέα, με αποτέλεσμα την οικονομική επιβάρυνση των φοιτητών/ασκούμενων.
- Αδυναμία σύναψης σύμβασης ασκούμενου σε δημόσιο νοσοκομείο για τα 2 επιπλέον τρίμηνα που απαιτούνται για τη λήψη άδειας, με αποτέλεσμα τη μη αποδοχή τους και την υποχρεωτική τους εκπλήρωση σε ιδιωτικό φαρμακείο.
- Αποδοχή των ασκούμενων που επιδιώκουν να εξεταστούν για τη λήψη άδειας και εξαναγκάζονται να ασκηθούν 2 επιπλέον τρίμηνα σε ιδιωτικά φαρμακεία με συμβάσεις έμμισθων υπαλλήλων (ώστε να είναι δυνατή η ασφάλισή τους) και ανακριβείς ένορκες βεβαιώσεις ότι είναι ασκούμενοι.
- Εκτόξευση των ασφαλιστικών εισφορών για τα 2 επιπλέον τρίμηνα που απαιτούνται για τη λήψη άδειας, αν αυτά πραγματοποιηθούν μετά τη λήψη του πτυχίου από τον υποψήφιο για άδεια.
- Περαιτέρω οικονομική επιβάρυνση του ασκούμενου λόγω πρόσφατης νομοθετικής ρύθμισης η οποία επιβάλλει την ένορκη βεβαίωση της πρακτικής άσκησης μόνο παρουσία δικηγόρου ή συμβολαιογράφου και όχι στο Ειρηνοδικείο. Εκφράζουμε τη δυσαρέσκειά μας για τη μη ικανοποίηση του αιτήματος μείωσης της πρακτικής άσκησης σύμφωνα με τις νομικές επιταγές και για την αδράνεια των αρμοδίων αρχών ως προς την επίλυση των πρακτικών προβλημάτων που προκύπτουν από την παράταση της απαίτησης 4 τριμήνων πρακτικής άσκησης για τη λήψη άδειας ασκήσεως επαγγέλματος βάσει ενός αναχρονιστικού νομικού πλαισίου (Ν.206/1947), διαδικασία μάλιστα που εμπλέκει τους διδάσκοντες του Τμήματος στους οποίους ανατίθενται οι εξετάσεις.
Οι συνεχείς προσπάθειες επικοινωνίας από πλευράς του Τμήματος αλλά και από τους φοιτητές/ασκούμενους αντίστοιχα δεν έχουν ευοδωθεί. Η πρακτική άσκηση των φοιτητών πρέπει να έχει σκοπό την επαρκή τους κατάρτιση για την άσκηση του φαρμακευτικού επαγγέλματος προς όφελος της κοινωνίας, και όχι την εκμετάλλευση και εξαναγκασμό των ασκούμενων σε παράτυπες ενέργειες προκειμένου να εγκριθούν ως κατάλληλοι για τη λήψη άδειας, σε αντιδιαστολή με το πρόγραμμα σπουδών και το υπάρχον νομικό πλαίσιο.
Καλούμε το Υπουργείο Υγείας και όλες τις αρμόδιες αρχές και φορείς να προβούν άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες για τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου που διέπει τους όρους και προϋποθέσεις για την απόκτηση της άδειας ασκήσεως επαγγέλματος φαρμακοποιού, ώστε να γίνονται δεκτοί για τη λήψη άδειας όλοι οι απόφοιτοι του Τμήματος που έχουν ολοκληρώσει 2 τρίμηνα πρακτικής άσκησης, όπως ορίζουν οι σχετικές Κοινοτικές Οδηγίες και το πρόγραμμα σπουδών.